Đại cương:
Béo phì là bệnh do mỡ tích lũy quá nhiều trong cơ thể, làm thay đổi cơ năng sinh lý, sinh hóa của cơ thể, dẫn đến các tổ chức mỡ tích tụ quá khối lượng.
Khi không bị phù thủng, cơ bắp phát triễn mạnh, nếu trọng lượng cơ thể vượt quá 16 % tiêu chuẩn bình thường của người trưởng thành là quá trọng lượng nhưng vượt quá tiêu chuẩn từ 20% trở lên, gọi là béo phì.
Nói chính xác hơn thì béo phì cần phân biệt với cân quá nặng do cơ bắp nở nang hoặc ứ nước trong cơ thể…đo đó muốn chẩn đoán chính xác phải đo chỉ số mỡ của cơ thể. Bệnh béo phì là một vấn đề lớn đe dọa sức khỏe cộng đồng. Đông Y gọi là Đơn Thuần Tính Phì Bán.
Nguyên nhân:
Bệnh béo phì có liên quan đến nhiều yếu tố như:
-Di truyền
-Bệnh tăng theo tuổi.
-Tỉ lệ mắc bệnh khác nhau
-Dân thành phố bị béo phì nhiều hơn dân ở nông thôn.
-Bệnh béo phì không chỉ ảnh hưởng đến lao động, sinh hoạt, mỹ quan mà còn nguy hại nhất định đến sức khỏe.Người trung niên và lớn tuổi béo mập dễ mắc các bệnh như Huyết áp cao, Bệnh Mạch vành, Tiểu đường, Bệnh Gout (thống phong), tai biến mạch não, sỏi túi mật v.v…
Khi dinh dưỡng dư thừa sẽ chuyển hóa thành mỡ tích tụ trong cơ thể khiến cho mỡ nhiều lên, tổ chức mỡ sinh ra nhiều hơn là nguyên nhân trực tiếp của chứng béo phì. Mỡ dư thừa ở nam giới tích tụ nhiều ở thành bụng dưới trở thành đệm mỡ ở thành bụng. Ở nữ giới mỡ dư thừa tích tụ nhiều ở phần dưới eo lưng và phần mông.
Theo sách Y học cổ truyền phương Đông từ xưa đã ghi về chứng béo phì và phần hình thể con người làm ba loại : Phì, Cao, Nhục và cho rằng phát sinh chứng phì là có liên quan với Thấp, Đờm và Khí hư, huyết dịch hỗn trọc, lưu thông chậm. Nằm lâu, ngồi lâu, vận động quá ít cũng là nguyên nhân quan trọng của béo phì. Nằm lâu, ngồi lâu, ít vận động, khí hư tích tụ làm cho việc vận hóa bị ngăn trở, mỡ tích tụ lại gây béo phì.
Trường hợp nhẹ, người bệnh sinh hoạt bình thường. Trường hợp trung bình và nặng, bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi, sợ nóng, mồ hôi, hoạt động nhiều thì làm tim hồi hộp khó thở, bụng đầy, lưng đau, táo bón, đau đầu chóng mặt, tình dục giảm sút, nữ thường kèm theo rối loạn kinh nguyệt, phù do rối loạn nội tiết hoặc do mỡ nhiều chèn ép dịch lâm ba, huyết dịch lưu thông khó,cẳng chân và mu bàn chân phù lõm. Trường hợp mỡ tích nhiều ở bao tim, tim bị chèn ép, hoạt lượng của tim giảm, cơ thể thiếu dưỡng khí, bệnh nhân khó thở. Trẻ em béo phì thường ít hoạt đôngụ thể lực,kém nhanh nhẹn, dễ ra mồ hôi, dễ hồi hộp khó thở, do sức đề kháng kém nên dễ mắc các bệnh viêm đường hô hấp, cap huyết áp, lipid máu cao.
Đông y cho rằng béo phì thường là bệnh Trong Hư Ngoài Thực. Trong hư chủ yếu là khí hư. Bệnh ở Tỳ, Thận, Can, Đởm, Phế và Tâm. Trên lâm sàng thường gặp là Tỳ Thận Khí Hư, Can Đởm mất chức năng sơ tiết. ( Còn tiếp )
Lương Y Võ Sư : Nguyễn Hùng
(Chủ biên BlogSucKhoe)
(Vui lòng ghi rõ nguồn khi sử dụng bài viết này.)
