Theo Đông y: Ké đầu ngựa có vị cay đắng, tính ấm, hơi có độc. Có tác dụng tán phong, trừ thấp, thông khiếu (các giác quan), chỉ thống (giảm đau).
Dùng trong các trường hợp ngoại cảm phong hàn, đau nhức, chân tay co giật, mụn nhọt, lở ngứa ngoài da, … Sách thuốc Đông y xếp ké đầu ngựa vào nhóm thuốc “Tân ôn giải biểu” – nghĩa là loại thuốc ấm, có tác dụng giải cảm lạnh và chữa trị một số bệnh do ngoại tà xâm phạm vào phần “biểu” (mặt ngoài) của cơ thể.
Như vậy ké đầu ngựa không phải là một vị thuốc bổ, để tránh tác dụng phụ có hại cần sử dụng đúng người, đúng bệnh, theo sự hướng dẫn của thầy thuốc.
Tác dụng làm trắng da của ké đầu ngựa cần hiểu theo nghĩa: Trắng da trên cơ sở tiêu trừ các vết xạm hoặc nốt đen trên da. Nói cách khác là loại trừ một số khuyết tật, để trả lại cho làn da màu sắc ban đầu. Với ý nghĩa như vậy, có thể sử dụng ké đầu ngựa trong các trường hợp sau:
(1) Làm mờ tàn nhang trên da mặt: Dùng lá ké non, rửa sạch, hong cho ráo hết nước, thêm chút muối ăn, giã thật nhuyễn. Hàng ngày xát nhẹ lên da mặt 2-3 lần; sau khi xát khoảng 10 phút thì rửa sạch. Kiên trì làm như vậy, các nốt tàn nhang sẽ mờ dần.
(2) Làm mờ những vết xạm đen trên da: Dùng lá ké, phơi hoặc sấy khô, tán thành bột thật mịn; sau mỗi bữa cơm hòa 3g với nước cơm hoặc nước cháo uống.
Kiêng kỵ: Theo Đông y, người âm huyết hư tổn (phần âm suy yếu, thiếu máu) kỵ dùng ké đầu ngựa. Trong sách cổ nói dùng ké phải kiêng thịt lợn và thịt ngựa, nếu ăn thịt lợn khi dùng ké đầu ngựa thì khắp mình sẽ nổi quầng đỏ. Tuy nhiên điều này còn chưa được kiểm chứng đầy đủ.
“Âm huyết hư tổn” cũng dẫn tới hiện tượng da bị xạm đen. Trong trường hợp này nếu dùng ké đầu ngựa sẽ khiến cho âm huyết càng hư tổn nặng (vì vậy tất nhiên ảnh hưởng tới chức năng sinh sản) và sẽ làm cho da càng xấu hơn.
Với những trường hợp da xạm đen do âm huyết hư tổn, để khắc phục cần sử dụng các loại thuốc có tác dụng bồi bổ khí huyết. Thí dụ có thể áp dụng hai bài thuốc tương đối đơn giản như sau:
(1) Bài 1: Dùng hoàng kỳ 500g, đương quy 500g, tất cả tán thô, trộn đều. Mỗi ngày dùng 10-15g bột thuốc, hãm nước sôi như pha trà, uống dần trong ngày.
(2) Bài 2: Dùng đương quy 500g, long nhãn 500g, ngâm với 2 lít rượu trắng ít nhất trong một tháng; mỗi bữa ăn uống 1 chén con (20-30ml).
Cả hai bài thuốc trên đều có tác dụng kiện tỳ (tăng cường chức năng tiêu hóa), bồi bổ khí huyết (bổ huyết), giúp da tươi nhuận và mịn màng.
Theo Suckhoedoisong
